Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 03-11-2017 r. – 0113-KDIPT2-3.4011.265.2017.1.SJ

Obowiązki płatnika w związku z wypłaceniem odszkodowania pracownikowi po ugodzie sądowej

UZASADNIENIE

W dniu 4 września 2017 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty odszkodowania na podstawie ugody sądowej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 30 września 2016 r. Wnioskodawca wypowiedział swojemu pracownikowi umowę o pracę za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia, który upłynął w dniu 31 grudnia 2016 r. Pracownik wniósł pozew do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania w wysokości 21 225 zł za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę zawartej w dniu 16 grudnia 2013 r. Jako podstawę żądania wskazał art. 45 § 1 Kodeksu pracy w związku z art. 47 Kodeksu pracy.

W dniu 31 lipca 2017 r. Wnioskodawca i pracownik zawarli w przedmiotowej sprawie ugodę o następującej treści: „Pozwany zobowiązuje się do zapłaty powodowi kwoty 12 000 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w terminie do 18 sierpnia 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminu płatności”.

Przed zawarciem ugody strony odstąpiły od ustalenia przyczyn rozwiązania umowy o pracę.

W dniu 17 sierpnia 2017 r. Wnioskodawca przekazał na konto bankowe pracownika, tytułem odszkodowania, na podstawie ugody z dnia 31 lipca 2017 r. kwotę 9 840 zł. Były pracodawca, jako płatnik, potrącił z uzgodnionego w ugodzie odszkodowania podatek dochodowy od osób fizycznych w kwocie 2 160 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w wyżej opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca słusznie pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi na podstawie ugody sądowej z dnia 31 lipca 2017 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy kwota odszkodowania podlega opodatkowaniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca zobowiązał się do zapłaty na rzecz pracownika tytułem odszkodowania kwoty 12 000 zł. Wysokość należnego pracownikowi odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę, została określona przez strony zawierające ugodę. Przedmiotowe odszkodowanie jest związane ze stosunkiem pracy i zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych należy do przychodów podlegających opodatkowaniu.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ze zwolnienia korzystają tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Kwota wypłacona pracownikowi wynika z ustaleń dokonanych pomiędzy stronami ugody, jej umowna wysokość uwzględnia interesy obu stron. Ponadto z wyżej wymienionej ugody nie wynika, aby wysokość odszkodowania została ustalona na podstawie Kodeksu pracy.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca stoi na stanowisku, że słusznie pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi na podstawie ugody sądowej z dnia 31 lipca 2017 r., gdyż określone w tej ugodzie świadczenie w wysokości 12 000 zł jest odszkodowaniem, które nie podlega zwolnieniu na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Wnioskodawca jako płatnik zobowiązany był na podstawie art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 31 w związku z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 25b i art. 30f są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, uważa się, w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowa kwota pieniężna wynikająca z ugody sądowej.

Zgodnie z art. 31 ww. ustawy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g tego artykułu.

Należy mieć tu na uwadze, że użyty w powyższych przepisach termin odszkodowanie oznacza świadczenie, jakie należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od osoby, która tę szkodę wyrządziła lub ponosi za nią odpowiedzialność. Odszkodowanie może pokrywać rzeczywiście wyrządzoną szkodę, czyli straty, które poniósł poszkodowany, bądź również utracone korzyści, które poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Odszkodowanie nie może być wyższe od wyrządzonej szkody, jego rolą jest tylko jej wyrównanie.

Natomiast termin zadośćuczynienie oznacza świadczenie mające na celu naprawienie (wyrównanie) szkody niemajątkowej, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach niemajątkowych przez prawo chronionych. Przepisy prawne regulują wprost, w jakich przypadkach zadośćuczynienie może być przyznane.

Wśród odszkodowań wyłączonych spod działania analizowanego zwolnienia ustawodawca wymienił odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe – art. 21 ust. 1 pkt 3g. Tym samym samo posiadanie przez określone świadczenie charakteru odszkodowawczego nie przesądza jeszcze o zastosowaniu w sprawie zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie natomiast do art. 21 ust. 1 pkt 3b powołanej ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Nadmienić należy, jeśli chodzi o pkt 3b omawianego przepisu, że na gruncie wykładni stosowanej w prawie podatkowym przyjęło się, że przez określenie „inne” rozumie się odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim inne odszkodowania lub zadośćuczynienia niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, a także, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy. Jednakże koniecznym jest, aby te inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane były na mocy wyroku lub ugody sądowej.

Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia tegoż przepisu obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści. Ustawodawca w tym przepisie wyraźnie wyłączył odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści z zakresu wymienionego powyżej zwolnienia. Tym samym, wypłaty w zakresie utraconych korzyści podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca i pracownik w dniu 31 lipca 2017 r. zawarli ugodę, na mocy której Wnioskodawca zobowiązał się do wypłaty na rzecz powoda kwoty 12 000 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w terminie do 18 sierpnia 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminu płatności.

Zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron.

Zauważyć należy, że zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, że określone w ugodzie odszkodowanie przyznane pracownikowi Wnioskodawcy nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak wskazał Wnioskodawca, kwota wypłacona pracownikowi wynika z ustaleń dokonanych pomiędzy stronami ugody, jej umowna wysokość uwzględnia interesy obu stron. Wysokość przyznanego pracownikowi Wnioskodawcy odszkodowania nie została ustalona w oparciu o przepisy Kodeksu pracy. Zatem skoro wypłacone przez Wnioskodawcę na podstawie ugody odszkodowanie nie jest odszkodowaniem związanym z naruszeniem przepisów prawa pracy dotyczących rozwiązania umowy o pracę, a jego wysokość wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny i jego wysokość uwzględnia interesy obu stron, to nie korzysta ze zwolnienia na podstawie powołanego powyżej art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że kwota odszkodowania wypłaconego przez Wnioskodawcę na rzecz byłego pracownika, na mocy zawartej ugody stanowi, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem Wnioskodawca wypłacając przedmiotowe świadczenie pieniężne był zobowiązany obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Do wniosku z dnia 24 sierpnia 2017 r. załączono dokument – protokół (wypis) wydany przez Sąd Rejonowy dla …., X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 lipca 2017 r. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekle prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

źródło: https://sip.mf.gov.pl/